سلام ، به مرکز کاردرمانی و حرکات اصلاحی امید نجف آباد خوش آمدید.

درمان فلج ارب/ کاردرمانی کودکان/

درمان فلج زایمانی یا فلج ارب

فلج ارب  (Erb’s palsy )یا فلج زایمانی، یک نوع بیماری است که در نوزادان به دنبال آسیب اعصاب محیطی در زمان تولد رخ می‌ دهد. شایع ترین علت فلج زایمانی ،کشیده شدن بیش از حد سر و شانه های نوزاد در هنگام زایمان طبیعی می باشد که باعث آسیب ‌دیدگی شبکه بازویی می شود. فلج ارب درمان جراحی و درمان غیر جراحی دارد . درمان غیر جراحی فلج زایمانی ، کاردرمانی است و درمان فلج ارب بستگی به شدت آسیب و سن شروع درمان دارد . یکی از راه های درمان آن توانبخشی فلج ارب می باشد.

مرکز کاردرمانی امید نجف آباد دارای سی سال سابقه درخشان در درمان بیماری های اعصاب مرکزی و محیطی می باشد. کاردرمانی فلج ارب ، اگر از نخستین روزهای تولد نوزاد انجام شود ، بسیار در نتیجه گیری موثر می باشد.

 

شبکه عصبی بازویی چیست؟

شبکه عصبی بازویی شامل مجموعه ‌ای از اعصاب حرکتی، حسی و ریشه ‌های آن‌ ها است که مسیر نخاع تا دست را طی می‌ کند. پیام‌ های حسی و حرکتی از طریق شبکه بازویی به شانه، بازو، آرنج و انگشتان منتقل می‌ شود.

در واقع هنگام زایمان اگر جنین نتواند به راحتی از کانال زایمان خارج شود و به هر نحوی زاویه سر و شانه بیش از اندازه طبیعی شود احتمال کشیدگی اعصاب بالا می‌ رود و احتمال بروز فلج ارب در نوزاد سه برابر افزایش می یابد.

 

فلج ارب موجب بروز چه مشکلاتی می شود؟

فلج ارب باعث مشکلاتی در انجام کارهای روزمره مانند خوردن غذا و لباس پوشیدن می شود. اما این بیماری قابل درمان است و بسیاری از کودکان با انجام کاردرمانی ، بسته به شدت آسیب،  بهبودی کاملی را تجربه می‌ کنند. اگر مشکوک به فلج ارب در فرزند خود هستید حتما جهت مشاوره با یک متخصص مشورت کنید. 

 

متخصصان با تجربه در مرکز کاردرمانی امید نجف آباد با انجام ارزیابی دقیق و شناسایی مشکل ، شما را در شروع هرچه سریع تر روند درمان فلج ارب یاری می کنند. 

 

بهترین زمان درمان فلج ارب

کلید بهبودی ، شروع به موقع درمان است. درمان زمانی موثرتر است که ظرف مدت چهار هفته اول پس از تولد کودک شروع شود.

 

علت فلج ارب

احتمالا بیماری فلج ارب را اغلب برای نوزادان شنیده‌ اید که به دلایل زیر رخ می دهد:

  • طولانی شدن زمان زایمان
  • سخت شدن پروسه زایمان
  • دیابت و اضافه وزن زیاد مادر
  • وزن بالای جنین هنگام تولد
  • شانه‌ های پهن جنین و گیر کردن نوزاد در کانال زایمان
  • زایمان بریچ که به متولد شدن جنین با پا یا لگن می گویند.
  • غیرطبیعی و کوچک بودن لگن مادر در زایمان طبیعی
  • استفاده از ابزارهای خارج کردن نوزاد مثل فور سپس و خلاء گیر
  • در رفتگی شانه یا شکستگی در استخوان ترقوه
 

تشخيص فلج ارب

آزمون‌ های ارزیابی رایج جهت تشخیص فلج ارب شامل موارد زیر می‌ باشند:

  • معاینه فیزیکی برای ارزیابی ضعف بازو
  • نوار عصب عضله ( EMG ) که وجود آسیب عصبی را تأیید و شدت آن را ارزیابی کند.
  • تصویربرداری سی تی اسکن برای  بررسی آسیب استخوان ها و مفاصل گردن و شانه
  • ام آر آی

 

نشانه‌ های فلج ارب

با توجه به شدت آسیب وضعیت اندام فوقانی تغییر می کند و به شکل زیر دیده می‌ شود:

  • بازو به بدن می چسبد و رو به داخل قرار می گیرد.
  • آرنج صاف و به داخل می چرخد.
  • خم شدن مچ دست
  • ضعف عضلانی و بی حسی در بازو و دست دارای آسیب
  • فقدان یا محدودیت حرکت در بازو
  • کاهش قدرت انگشتان
  • فلج کم تا کامل اندام
  • بی‌ حسی یا احساس سوزن سوزن شدن در شانه، بازو یا دست
  • فقدان پاسخ، لنگش دست یا بازو
  • فرد از یک دست برای گرفتن وسایل استفاده می کند.
 

پیشگیری از فلج ارب

با رعایت نکات زیر می توان از بیشتر موارد فلج ارب در نوزادان جلوگیری کرد :

از پیش برنامه ریزی داشتن : اگر کودک درشت تر از حد معمول باشد یا در هفته های منتهی به زمان زایمان در رحم مادر در وضعیت نادرستی قرار داشته باشد ، انجام برنامه ریزی از قبل باید توسط متخصص زنان و زایمان برای جلوگیری از فلج ارب نوزاد صورت بگیرد و این شامل اطمینان از حضور افراد متخصص در اتاق زایمان ، استفاده مناسب از ابزارهای کمکی در زایمان و کشنده ی کودک و انجام عمل سزارین در صورت شناسایی چندین عامل بروز خطر خواهد بود.

مراقبت های بهداشتی مادران : مراقبت های دوران بارداری ، از جمله اجتناب یا کنترل دیابت ، می تواند به جلوگیری از فلج ارب در کودک کمک کند.

 

 آسیب‌ های ناشی از فلج ارب

شدت بیماری کودک بستگی به نوع آسیب عصبی دارد. انواع این آسیب‌ ها عبارتند از:

نوراپراکسی: کشش عصب بدون پارگی که در فرد احساس سوزش یا سوزن سوزن شدن به وجود می‌ آید

نوروما: آسیب کششی که ممکن است باعث ایجاد بافت اسکار شود و این اسکار باعث آسیب به اعصاب سالم گردد. زمان بهبودی نروما بیشتر از نوروپراکسی است.

پارگی: پارگی عصب بدون جدا شدن از نخاع . این‌ جا هنوز ارتباط عصبی، حس و حرکت وجود دارد اما نه به طور کامل! اگر پارگی خفیف باشد در درمان فلج ارب از روش‌ های جبرانی استفاده می‌ شود و اگر شدید باشد نیاز به جراحی و ترمیم عصب است.

جدا شدن عصب: در این حالت ریشه عصبی از نخاع جدا می‌ شود و به خودی خود بهبود نمی‌ یابد و حتما باید جراحی  انجام شود.

در مرکز کاردرمانی امید نجف آباد توانبخشی فلج ارب بسته به شرایط و سن بیمار ، قبل و بعد از عمل جراحی هم انجام می شود.

کاردرمانی قبل از عمل جراحی درمان خود را با هدف جلوگیری از بد شکلی در مفاصل و ثابت ماندن وضعیت بیمار انجام می‌ دهد و پس از جراحی اهداف دیگری مثل: بازآموزی حسی، افزایش دامنه حرکتی، افزایش قدرت عضلانی را در تمرینات کاردرمانی برای فلج ارب در بر می‌ گیرد.

 

بهترین درمان فلج ارب

متداول ترین درمانی که برای فلج ارب تجویز می شود، توانبخشی فلج ارب و فیزیوتراپی است . در نوزادانی که آسیب جزئی در شبکه بازویی خود دارند ، کاردرمانی برای تسریع در بهبودی و بالا بردن احتمال دستیابی کودک به توانایی استفاده کامل از بازو توصیه می شود . بهترین نتایج برای فلج ارب زمانی به دست می آید که درمان هر چه سریع تر شروع شود . تمریناتی که برای نوزاد مبتلا به فلج ارب استفاده می شود بسیار سبک و ملایم است

قبل از شروع درمان ارزیابی کامل دامنه حرکتی کودک، قدرت عضلانی، احساس و توانایی انجام فعالیت‌ های عملکردی و بازی متناسب با سن کودک و توانبخشی فلج ارب توسط کارشناسان مجرب بررسی می شود.

 

فعالیت‌ های کاردرمانی و فیزیوتراپی شامل موارد زیر است:

  • فعالیت‌ ها و تمرینات برای ارتقاء بهبود حرکت و قدرت عضلات و جلوگیری از ضعف و تحلیل عضله
  • تمرینات کششی ملایم
  • تمرین برای حفظ و افزایش دامنه حرکت در مفاصل برای جلوگیری از بروز سفتی و درد
  • فعالیت هایی برای افزایش آگاهی و به کارگیری بیشتر بازو
  • تسهیل سازی مراحل رشدی . زیرا گردن گرفتن ، غلت زدن ، چهار دست و پا رفتن ، به اندام فوقانی سالم نیاز دارد.
  • بازآموزی حسی
  • ماساژ ملایم
  • تجویز اسپلنت برای جلوگیری از بروز عوارض ثانویه و افزایش عملکرد
  • استفاده از  کینزیوتیپ برای اصلاح فشار و وضعیت نامناسب اندام
  • توصیه به والدین در مورد نحوه مناسب حمل و مدیریت کودک و تمرینات خانگی برای افزایش پتانسیل بهبودی کودک
  • انجام تمرینات در قالب بازی به گونه‌ای که برای کودک شما سرگرم کننده باشند.
 

جراحی در فلج ارب

انجام عمل جراحی می‌ تواند آسیب وارده به اعصاب شبکه بازویی را که به خودی خود بهبود نمی‌یابد، ترمیم کند. عمل جراحی معمولاً فقط در صورتی استفاده می‌ شود که فرزند شما علیرغم استفاده از سایر گزینه‌ های درمانی علائمی دال بر بهبودی نشان ندهد.

 

درمان‌ های جراحی فلج ارب ممکن است شامل موارد زیر باشند:

  • انتقال اعصاب سالم از بخش دیگر بدن (این روش تحت عنوان انتقال تاندون یا عصب شناخته می‌ شود)
  • برداشتن تارهای عصبی که به شدت آسیب دیده‌ اند
  • با آن که عمل جراحی یک اقدام شدیدتر از درمان معمولی محسوب می‌شود اما اغلب به تنهایی موفقیت‌ آمیز نیست.
  • کاردرمانی قبل از عمل جراحی درمان خود را با هدف جلوگیری از بد شکلی در مفاصل و ثابت ماندن وضعیت بیمار انجام می‌ دهد و پس از جراحی اهداف دیگری مثل: بازآموزی حسی، افزایش دامنه حرکتی، افزایش قدرت عضلانی را در بر می‌ گیرد.
 

تمرینات فلج ارب در خانه

توصیه‌ های متخصصان فیزیوتراپی کودکان و کاردرمان برای انجام فعالیت‌ های روزانه، بخش اساسی از برنامه‌ های درمانی است. زیرا اگر نوزاد یا کودک شما مشکلی در حرکت دادن دست خود داشته باشد ، حفظ دامنه حرکتی در شانه، آرنج، مچ دست و انگشتان بسیار مهم می باشد. بنابراین، تمریناتی که توسط کاردرمان توصیه می شود، باید تا جای ممکن در طول روز انجام شود.

از آنجایی که یک نوزاد نمی تواند این تمرینات را به تنهایی انجام دهد ، یک فرد بزرگ سال باید بازوی کودک را برای وی  حرکت دهد . درمانگران همچنین روش هایی را یاد می دهند که والدین می توانند نوزاد را به حرکت دادن بازوی آسیب دیده ی خود به طور طبیعی تشویق کنند و این امر باعث می شود که شکل فعال تری از درمان صورت بگیرد . تمرینات کاردرمانی یا توانبخشی فلج ارب توسط یک متخصص با تجربه  انجام می شود و به والدین در مورد چگونگی ادامه این تمرینات در خانه برای رسیدن به بهترین نتیجه کلی آموزش داده می شود.

مرکز کاردرمانی امید نجف آباد با کادری مجرب در توانبخشی فلج ارب، تمرینات کاردرمانی مناسب را به خانواده آموزش می دهد تا کودک بهترین نتیجه را از درمان بگیرد.

 

آیا کاردرمانی در فلج ارب موثر است؟

توجه نکات زیر توسط والدین کودکان فلج ارب در میزان بهبودی کودک بسیار مهم است

  • درمان کودک را به هیچ عنوان به تاخیر نیاندازید.
  • دست کودک نباید آویزان باشد.
  •  کودک در یک وضعیت ثابت به مدت طولانی باقی نماند.
  •  کودک را از زیر بغل بلند نکنید.
  • هنگام حمام دادن کودک ، شانه ها را حمایت کنید و هرگز آن را رها نکنید.
  • هنگام خوابیدن دست کودک به تنه نچسبیده باشد.
  •  پوشاندن لباس را از دست مبتلا شروع کنید.
  •  هنگام درآوردن لباس از اندام سالم شروع کنید.
  •  تمرینات کاردرمانی فلج ارب را که توسط درمانگر تجویز می شود به طور پیوسته برای کودک خود انجام دهید .