سلام ، به مرکز کاردرمانی و حرکات اصلاحی امید نجف آباد خوش آمدید.

حرکات اصلاحی کیفوز یا قوز پشتی

کیفوز ، قوزکمر یا گوژ پشتی ، یکی از مشکلات ستون فقرات است که تاثیر زیادی در زیبایی دارد و مشکلات زیادی ایجاد می کندکه یکی از راه های درمان آن حرکات اصلاحی کیفوز است.

کیفوز ستون مهره نوعی افزایش قوس ستون فقرات در ناحیه پشتی به سمت جلو است. گِرد بودن ستون فقرات در قسمت سینه ای تا حدودی طبیعی است. اما وقتی این خم بودن به جلو  بیش از حد می شود به آن هایپر کایفوزیس یا قوس افزایش یافته پشتی یا قوز کمری می گویند. 

مهره های اول تا دوازدهم سینه ای قوسی را تشکیل می دهند که زاویه بین آنها 45-20 درجه است. 

اگر زاویه پشتی از 50 درجه بیشتر باشد غیر طبیعی محسوب می شود. انواع کیفوز_ علائم کیفوز_ کیفوز پشتی - گوژ پشتی - درمان گوژ در نجف آباد

در مرکز کاردرمانی و حرکات اصلاحی امید ، به‌ صورت تخصصی حرکات اصلاحی کیفوز ، درمان قوز پشت و کیفوز، از سنین کودکی تا سنین بالای پنجاه سال ،  انجام می شود. تمرینات اصلاحی برای درمان قوز پشتی و کیفوز با توجه به شرایط افراد، برای هر شخص طراحی و آموزش داده می شود.

 

بیماری کیفوز (گوژپشتی _ قوز کمر _ گرد پشتی _ هایپرکایفوزیس ) چیست؟

 

کیفوز به انگلیسی kyphosis و در فارسی همان گوژپشتی یا قوز کمر است. در قوز کمر قسمت بالایی ستون فقرات به حالت گرد در آمده و به سمت جلو خم می‌ شود.

این بیماری از انواع بیماری های استخوان و مفاصل بوده و جزو ناهنجاری های  ستون فقرات است. در وضعیت بدنی سالم ستون فقرات از پشت صاف دیده می‌ شود. اما در شخصی که دچار گوژپشتی است، انحنای ستون فقرات به سمت جلو بوده و در قسمت فوقانی ظاهری گرد پیدا می ‌کند. 

اگر در تصاویر اشعه ایکس زاویه انحنا بیشتر از ۵۰ درجه باشد، پزشک تشخیص کیفوز می‌ دهد. برای بررسی دقیق ترارزیابی ستون فقرات از نمای جانبی صورت می گیرد. انواع کیفوز_ علائم کیفوز_ کیفوز پشتی - گوژ پشتی - درمان گوژ در نجف آباد

کیفوز در تمام سنین ( در افراد میان‌ سال یا کودکان و نوجوانان ) دیده می شود. در هر گروه سنی علت بروز آن متفاوت است. اگر کیفوز خفیف باشد، مشکلی ایجاد نمی ‌کند. اما درصورتی ‌که شدت پیدا کند، باعث درد و بد شکلی بدن می‌ شود. درمان کیفوز باید با توجه ‌به سن و شدت قوز کمر مشخص شود.

 

انواع کیفوز

قوز کمر انواع مختلفی دارد. ناحیه درگیری قوز پشت ،  دوازده مهره‌ ستون فقرات پشتی و مهره‌ های گردنی را در بر می گیرد. سه مورد از آن ها در کودکان و نوجوانان شایع است و جز انواع اصلی این ناهنجاری هستند.

 

انواع کیفوز_ علائم کیفوز_ کیفوز پشتی - گوژ پشتی - درمان گوژ در نجف آباد

 

1- کیفوز موقعیتی

این نوع گوژ پشتی شایع ‌تر از بقیه انواع آن است. به آن کیفوز پاسچرال هم  می  بسیاری از افرادی که امروزه در مشاغل مختلف به‌ صورت پشت میزی هستند و ساعات زیادی به صورت نشسته با رایانه کار می کنند در این افراد به مرور راستای ستون فقرات آن‌ ها از حالت عادی خارج می ‌شود و مبتلا  به قوز پشت می‌ گردند.

انواع کیفوز_ علائم کیفوز_ کیفوز پشتی - گوژ پشتی - درمان گوژ در نجف آباد

 

علائم کیفوز پاسچرال معمولا از نوجوانی ظاهر می‌ شود. خم‌ شدگی کمر در این وضعیت مشخص است، اما با ناهنجاری‌ های ستون فقرات همراه نیست. قوز کمر بیشتر از ۵۰ درجه است و زمانی که از بیمار خواسته می ‌شود کمر خود را صاف کند، این وضعیت اصلاح می ‌شود. به همین دلیل معمولا درمان کیفوز موقعیتی با کاردرمانی و  تمرینات اصلاحی امکان‌ پذیر است.

این نوع قوز در دختران در دوران بلوغ و با رشد سینه ها بیشتر از پسران دیده می شود. با توجه به شرایط فرهنگی و محیطی ، و احساس شرم از رشد سینه ها اغلب دختران کمر خود را خم می کنند تا سینه های آن ها کمتر دیده شود که در طولانی مدت موجب بروز این ناهنجاری می شود.

کیفوز ستون فقرات علت کیفوز چیست

 

از جمله عوامل اثر گذار در کیفوز وضعیتی ، اتخاذ وضعیت بدنی نامناسب به مدت طولانی مثل نشستن و ایستادن ، خجالتی بودن افراد ، انجام حرکات تکراری به مدت طولانی و  ضعف عضلات بخصوص راست کننده ستون فقرات و ذوزنقه ای می باشد.

 

انواع کیفوز_ علائم کیفوز_ کیفوز پشتی - گوژ پشتی - درمان گوژ در نجف آباد - حرکات اصلاحی کیفوز

 

 2- کیفوز شوئرمن

اولین‌ بار یک رادیولوژیست دانمارکی به همین نام، کیفوز شوئرمن را توصیف کرد.  علائم این نوع قوز کمر هم معمولا در نوجوانی آشکار می‌ شود. اما بد شکلی ناشی از این عارضه نسبت به کیفوز موقعیتی بیشتر است. علت بروز این مشکل ناهنجاری ساختاری در ستون فقرات است.

در عکس ‌برداری با اشعه ایکس مشخص می ‌شود که چند مهره از پهلو به‌ جای شکل مستطیل حالت مثلثی دارند. در نتیجه ستون فقرات به سمت جلو خم می و فضای دیسک کاهش پیدا می‌ کند.

خمیدگی کمر در این وضعیت تیز و زاویه ‌دار است و بیمار نمی‌ تواند کمر خود را صاف کند. معمولا کیفوز شوئرمن در پسران بیشتر از دختران دیده می شود و با تکمیل رشد،  این وضعیت هم متوقف می‌ شود. برخی از این بیماران ممکن است درد داشته باشند. معمولا درد در برجسته ‌ترین قسمت است. فعالیت‌ هایی مانند ایستادن طولانی‌ مدت درد را تشدید می‌ کند.

برای اینکه مشخص شود نوجوان شما به شوئرمن مبتلاست یا نه ، این آزمون بالینی را انجام دهید. از او بخواهید دمر بخوابد، سپس شانه‌ ها و گردنش را بالا بیاورد. اگر قوز پشت همچنان باقی ماند، احتمالا دچار شوئرمن است. این بیماری باعث ایجاد نوعی بد شکلی در ستون فقرات ناحیه سینه‌ ای یا سینه ‌ای کمری می‌ شود و اغلب در دهه دوم زندگی بروز می ‌کند به‌ طور دقیق ‌تر بین ۱۳ تا ۱۶ سالگی، یعنی در دوران بلوغ که رشد ستون فقرات به ‌طرزی چشمگیر افزایش پیدا می‌ کند. این بیماری در کودکان زیر ۱۰ سال به ‌ندرت دیده می ‌شود.

 

3- کیفوز مادرزادی

همان‌ طور که از نام این نوع گوژ پشتی مشخص است، از بدو تولد وجود دارد. ستون فقرات جنین در رحم رشد طبیعی ندارد و استخوان‌ ها درست شکل نمی ‌گیرند. گاهی هم مهره‌ ها با هم ترکیب می‌ شوند.

معمولا وضعیت کیفوز مادرزادی با افزایش سن کودک بد تر می‌ شود. در بیشتر موقع این بیماران باید در سن کودکی جراحی شوند تا بیماری پیشرفت نکند. بسیاری از این کودکان ناهنجاری‌ های مادرزادی دیگری هم دارند که روی قلب و کلیه‌ ها تاثیر می‌ گذارند.

 

مرکز کاردرمانی و حرکات اصلاحی امید نجف آباد با مدیریت  دکتر حسین قنبری  با ارزیابی های دقیق و انجام تست های تخصصی نوع و میزان قوز پشتی شما را مشخص می کند و با انجام تمرینات یا حرکات اصلاحی کیفوز ، بهترین درمان را برای شما تعیین می کند.

 

علائم کیفوز (قوز پشتی)

می ‌توان گفت همه افراد درجاتی از قوز کمر را دارند. اگر کیفوز خفیف باشد علامتی ایجاد نمی ‌کند و فقط کمی قسمت بالای کمر به سمت جلو خم می ‌شود. اما اگر انحنا شدید باشد، ممکن است نشانه‌ های زیر ظاهر شود: 

1- افزایش گودی در ناحیه کمری به دلیل جلو آمدن مرکز ثقل بدن بصورت جبرانی رخ می دهد. 

2- برآمده شدن ناحیه شکم و متمایل شدن حفره شکمی به سمت جلو 

3-تغییرات چرخشی در ناحیه لگن به سمت جلو که این حالت بر روی درد زانو تأثیر می گذارد

 4-کوتاهی قد 

5-گرد شدن شانه ها 

6-خستگی مزمن و درد در کمر به ویژه در بزرگسالان 

7- ضعف عضلات راست کننده ستون فقرات و ذوزنقه ای 

8-جلو آمدن گردن و کاهش دامنه حرکتی سر در جهات مختلف 

9- اسپاسم و گرفتگی عضلات ناحیه پشت گردن 

10-افزایش فشار بر دیسک بین مهره‌ ای و تغییرات تخریبی در دیسک 

11-آرتروز دیسک ناحیه گردن که در سنین بالاتر موجب تنگی کانال نخاع گردن می‌ شود. 

12-کوتاهی و سفتی در عضلات قفسه سینه 

13-سفت‌ شدن عضلات همسترینگ (ماهیچه‌ های پشت ران) 

14-محدود شدن عملکرد : به دلیل ضعیف ‌شدن عضلات پشت، کارهایی مانند راه‌ رفتن یا بلند شدن از صندلی سخت می ‌شود. شخص در هنگام دراز کشیدن به پشت ( حالت طاق باز )  احساس درد می کند. 

15-بیماری های گوارشی : اگر قوز کمر خیلی شدید باشد، دستگاه گوارش تحت ‌فشار قرار می ‌گیرد. شخص دچار رفلاکس اسید یا مشکل در بلع می ‌شود 

16-مشکلات تنفسی : به دلیل خم‌ شدن کمر و فشار به ریه و راه‌ های هوایی در تنفس مشکل به وجود  می ‌آید. 

17-مشکلات ظاهری : این وضعیت به ‌ویژه در نوجوانان و جوانان تصویر بدنی بد ساخته و مشکلات زیادی را به همراه دارد.

 

انواع کیفوز_ علائم کیفوز_ کیفوز پشتی - گوژ پشتی - درمان گوژ در نجف آباد - حرکات اصلاحی کیفوز

 

دلیل ایجاد قوز پشتی چیست؟

شکستگی جسم مهره :

گاهی شکستگی در مهره‌ ها باعث انحنای ستون فقرات می ‌شود. شکستگی فشاری معمولا در استخوان‌ های ضعیف ایجاد می ‌شود. گاهی هم شکستگی‌ های خفیف علائمی ایجاد نمی‌ کنند.

 

پوکی‌ استخوان :

این بیماری مهره‌ ها را ضعیف کرده و احتمال شکستگی فشاری را افزایش می ‌دهد. پوکی ‌استخوان در زنان مسن و بیمارانی که داروهایی مانند کورتیکو استروئید مصرف می‌ کنند، بیشتر دیده می ‌شود. درمان پوکی استخوان می‌ تواند از این وضعیت جلوگیری کند.

 

تخریب دیسک :

دیسک‌ ها بالشتک‌ های نرم بین مهره‌ ها هستند. با افزایش سن صاف و منقبض می‌ شوند و وضعیت کیفوز شدت پیدا می ‌کند.

 

بیماری شوئرمن :

این بیماری در زمان جهش رشدی قبل از بلوغ ایجاد می شود و باعث قوز کمر می‌ شود.

 

وضعیت نامناسب بدنی :

حمل کیف سنگین یا خمیده شدن گردن به‌ صورت مداوم باعث کشش عضلات و رباط‌ ها می شود و احتمال قوز کمر را افزایش می‌ دهد.

 

افزایش سن :

با بالارفتن سن انحنای ستون فقرات بیشتر می‌ شود.

 

مشکلات دیگر:

گوژ پشتی در کودکان می ‌تواند مربوط به مشکلات رشد در جنینی باشد. برخی شرایط پزشکی مانند سندرم اهلرز – دانلوس نیز این وضعیت را ایجاد می ‌کند.

انواع کیفوز_ علائم کیفوز_ کیفوز پشتی - گوژ پشتی - درمان گوژ در نجف آباد - حرکات اصلاحی کیفوز

تشخیص کیفوز (گوژپشتی)

معاینه فیزیکی :

پزشک ابتدا معاینه فیزیکی انجام می ‌دهد و در مورد سلامت عمومی سوال می‌ کند. پزشک باید ستون فقرات را لمس کند تا نقاط حساس مشخص شود. برای بررسی علائم بیماری ستون فقرات پزشک باید تست‌ های زیر را انجام دهد.

تستی به نام خم‌ شدن رو به‌ جلو  آدام وجود دارد که برای این بیماران انجام می‌ شود. در این تست شخص باید دو پا را به هم بچسباند با زانوهای صاف به جلو خم شود و بازوها آویزان باشند. در این وضعیت شیب ستون فقرات دیده می شود و تغییر شکل آن راحت ‌تر قابل‌ مشاهده است. همچنین در حالتی که شخص دراز کشیده است، باید انحنای کمر بررسی شود.

 

 اشعه ایکس یا سی ‌تی‌ اسکن :

درجه انحنا و میزان تغییر شکل مهره‌ های ستون فقرات با اشعه ایکس مشخص می ‌شود. اگر نیاز به تصویربرداری دقیق‌ تر باشد، پزشک سی‌ تی‌ اسکن را تجویز می ‌کند.

 

ام ‌آر آی :

اگر پزشک احتمال عفونت یا تومور را در ستون فقرات بدهد، ام‌ آر آی تجویز می‌ شود.

 

آزمایش‌ های عصبی :

در صورت وجود علائمی مانند بی ‌حسی یا ضعف عضلانی برای بررسی تکانه‌ های عصبی بین نخاع و اندام‌ های دیگر این آزمایش انجام می‌ شود.

 

آزمایش تراکم استخوان :

اگر تراکم استخوان کم باشد، قوز پشتی بدتر می‌ شود. به همین دلیل باید آزمایش پوکی استخوان انجام شود.

 

درمان کیفوز

اولین هدف درمان کیفوز توقف پیشرفت بیماری و پیشگیری از تغییر شکل مهره‌ ها است . برای درمان این مشکل باید چند مورد را در نظر داشته باشد. سن بیمار، سال‌ های رشد باقی ‌مانده، نوع کیفوز و شدت انحنای کمر در انتخاب راه درمان تاثیر دارد. در برخی موارد مانند کیفوز وضعیتی یا کیفوز شوئرمن با انحنای کمتر از ۷۰ تا ۷۵ درجه نیاز به جراحی نیست. درمان‌ های جراحی و غیر جراحی به شرح زیر هستند.

 

1- حرکات اصلاحی کیفوز  یا تمرینات ورزشی قوز پشتی

کاردرمانی و حرکات اصلاحی کیفوز و انجام تمرینات ورزشی خاص به تقویت عضلات شکم و تسکین کمردرد کمک می کند.

کارشناس حرکات اصلاحی یا کاردرمان با توجه به سن و شدت ناهنجاری به تجویز تمرینات ورزشی به صورت اختصاصی می پردازند.

 

2- داروها

پزشک ممکن است برای تسکین درد داروی مسکن مانند ایبوپروفن یا استامینوفن ساده تجویز کند. گاهی درد زیاد بوده و لازم است داروهای مسکن قوی ‌تری تجویز شود. اگر مشکل مربوط به تراکم استخوان باشد یا شخص پوکی‌ استخوان داشته باشد، برای تقویت استخوان یا جلوگیری از شکستن مهره‌ های ستون فقرات داروهای لازم تجویز می ‌شود.

 

3- مهار بندی و بریس ستون فقرات

در شرایطی که کودک به کیفوز شوئرمن مبتلا است و استخوان‌ ها هنوز درحال‌ رشد هستند، برای جلوگیری از پیشرفت گوژ پشتی از بریس ستون فقرات استفاده می‌ شود. بریس‌ ها انواع مختلفی دارند که برحسب شدت کیفوز تجویز می‌ شود. در ساعات معینی در روز باید بریس بسته شود. معمولا پزشک تا زمان بلوغ اسکلتی و توقف رشد استفاده از این وسیله را توصیه می ‌کند.

 

4- جراحی کیفوز

در مواقع نادر ممکن است کیفوز به ریشه‌ های عصبی یا نخاع فشار وارد کند. معمولا برای افراد مبتلا به کیفوز مادرزادی جراحی پیشنهاد می ‌شود. اگر انحنای کمر بیشتر از ۷۵ درجه باشد یا کمردرد خیلی شدید شده باشد، ممکن است تنها راه برای درمان کمر درد جراحی باشد. گاهی هم انحنا در قسمت تحتانی کمر است. در این وضعیت اگر انحنا بیشتر از ۳۰ درجه باشد، جراحی انجام می ‌شود.

رایج‌ ترین روش جراحی گوژ پشتی فیوژن ستون فقرات است. با این جراحی درجه انحنا کمتر شده و از پیشرفت آن جلوگیری می‌ شود. در فیوژن ستون فقرات از میله‌ ها و پیچ‌ های فلزی برای اتصال استخوان‌ های ستون فقرات به هم استفاده می‌ شود. در بهترین حالت بیماری با این جراحی ۵۰٪ بهبود پیدا می‌ کند. اما پس از جراحی برای تقویت عضلات و ثبات شرایط جسمی بیمار لازم است تمرینات اصلاحی هدفمند زیر نظر کاردرمان یا فیزیوتراپ یا کارشناس حرکات اصلاحی انجام شود.

 

بهترین زمان درمان کیفوز

اگر علت هایپرکیفوزیس بیماری باشد حرکات اصلاحی کیفوز  قادر نیست اختلال را اصلاح کند. اما می ‌تواند افزایش بیشتر کیفوز را به تاخیر بیندازد یا از تشدیدش جلوگیری کند. به طور کلی اگر درمان در سنین پایین انجام شود، تاثیر بسیار بیشتری دارد. تمامی روش‌ های ذکر شده باید در سنین رشد انجام شوند تا بهتر روی ستون فقرات تاثیر داشته باشند و بقیه قسمت های بدن تحت تاثیر این ناهنجاری قرار نگیرند.

انواع کیفوز_ علائم کیفوز_ کیفوز پشتی - گوژ پشتی - درمان گوژ در نجف آباد - حرکات اصلاحی کیفوز

کیفوز و ناهنجاری سر به جلو

در افراد مبتلا به کیفوز ، عارضه سر به جلو نیز بسیار شایع است. به این معنا که مهره های گردن به سمت جلو متمایل می شوند  و سر را به همراه خود به جلو منتقل می کنند. وزن سر حدودا 4 تا 5 کیلو گرم است که وقتی  به سمت جلو می آید گشتاور قابل توجهی ایجاد می شود. برای مقابله کردن با گشتاور غیر عادی ایجاد شده عضلات گردن و شانه ها با درجه بالایی از انقباض فعالیت می‌ کنند. انقباض مزمن در گردن به مرور به دیسک های گردنی آسیب جدی می زند. هم چنین  عضلاتی که منقبض شده اند با گذر زمان دردناک و سفت می شوند.

قبل‌ از این‌ که این عارضه قوز پشت منجر به بروز عارضه ‌های بیشتر از جمله ساییدگی در مقاطع مختلف ستون فقرات شود باید برای اصلاح این ناهنجاری ستون فقرات اقدام نمود.

انواع کیفوز_ علائم کیفوز_ کیفوز پشتی - گوژ پشتی - درمان گوژ در نجف آباد - حرکات اصلاحی کیفوز

 

پیشگیری از قوز کمری

با برخی اقدامات می ‌توان از کیفوز وضعیتی جلوگیری کرد. اما اگر قوز کمر مادرزادی یا از نوع شوئرمن باشد، راهی برای پیشگیری از آن وجود ندارد. سعی کنید از سنین پایین به فرزندتان موارد زیر را آموزش دهید و خودتان نیز آن ها را در هر سنی رعایت کنید.

  • زیاد خم نشوید.
  • درست و صاف بنشینید تا کمر در وضعیت مناسبی باشد.
  • هنگام رفتن به مدرسه کیف سنگین حمل نکنید. اگر از کوله استفاده می ‌کنید، حتما کوله‌ پشتی استاندارد باشد و روی هر دو شانه آویزان شود.
  • برای کمک به تقویت و انعطاف ‌پذیری کمر باید ورزش منظم انجام دهید.
  • یاد بگیرید که در حالت ایستاده، بدن خود را در وضعیت صحیح نگه دارید.
  • بعضی ها عادت دارند وقتی به پشت می خوابند از بالش های بلند و یا چند بالشت استفاده کنند که در دراز مدت، تغییر شکل بدنی به صورت کیفوز به وجود می آید. به همین منظور به پهلو بخوابید و ارتفاع بالش زیر سرش را هم اندازه با ارتفاع شانه ها انتخاب کنید.

 

انواع کیفوز_ علائم کیفوز_ کیفوز پشتی - گوژ پشتی - درمان گوژ در نجف آباد - حرکات اصلاحی کیفوز

 

تمرینات اصلاحی برای کیفوز

مراحل درمان اصلاح قوز پشتی و کیفوز در مرکز کاردرمانی و حرکات اصلاحی امید نجف‌ آباد

در ابتدا معاینه جسمانی و تست های تخصصی ، توسط کارشناسان مجرب گرفته می شود.

سپس میزان، نوع و شدت انحرافات تعیین می شود و به مراجعه ‌کننده توضیحات لازم در مورد بیماری داده می‌ شود تا فرد از علائم و عوارض بیماری خود آگاه گردد.

طول دوره ی درمان ، تعداد و زمان انجام  تمرین جهت بیماران تعیین می‌ گردد.

پروتکل تمرینی ویژه ی هر شخص با توجه به میزان ناهنجاری،  نوع و شدت آن برای فرد طراحی می شود.

اقدامات لازم جهت حفظ پوزیشن و وضعیت بدنی صحیح در هنگام کار و استراحت به بیمار آموزش داده می شود.

در صورت نیاز بریس های ویژه برای بیمار تجویز می شود.