سلام ، به مرکز کاردرمانی و حرکات اصلاحی امید نجف آباد خوش آمدید.

درمان فلج مغزی

توانبخشی فلج مغزی

تشخيص فلج مغزى

هنگامی که والدین برای اولین بار بعد از تشخیص پزشک برای کودک خود با نام فلج مغزی یا سی پی روبرو می شوند ، برای خانواده بسیار دلهره آور و ناراحت کننده است. و در پی درمان فلج مغزی می روند.

واژه ی فلج مغزی بار منفی زیادی برای خانواده ایجاد می کند و پرسش های زیادی در ذهن آنان ایجاد می کند از قبیل اینکه : آیا کودک من در تحرک مشکل دارد یا قادر خواهد بود به صورت مستقل راه برود؟ آیا می تواند کارهای شخصی خود را به صورت مستقل انجام دهد یا از نظر ذهنی و یادگیری مشکل دارد؟

این ها سوالاتی هست که برای والدین بسیار مبهم است و پزشک و درمانگران نمی توانند به آسانی به آن ها پاسخ دهند.

به طور کلی فلج مغزی ( سی پی) گروهی از اختلالات است که بر توانایی فرد برای حرکت و حفظ تعادل و وضعیت بدن تأثیر می گذارد .

فلج مغزی شایع ترین اختلال حرکتی دوران کودکی است؛ که حدود ۳ از هر ۱۰۰۰ تولد را شامل می شود.

مرکز کاردرمانی امید نجف آباد با مدیریت آقای حسین قنبری با سی سال تجربه بالینی موفق در درمان فلج مغزی کودکان با انجام تمرینات کاردرمانی به رفع مشکلات جسمی و حرکتی ناشی از فلج مغزی یا سی پی می پردازد. 

علائم فلج مغزی در نوزادان

سی پی در اثر رشد غیرطبیعی مغز یا آسیب به مغز در حال رشد ایجاد می شود که بر توانایی فرد برای کنترل ماهیچه های خود تأثیر می گذارد .

مغز به ماهیچه ها دستور حرکت و تولید نیرو می دهد. کودک بدون پیام های صحیح ارسالی از مغز ، قادر به یادگیری مهارت های حرکتی پایه مثل خزیدن ، بلند شدن یا راه رفتن نیست. هر کدام از بخش های مغز وظیفه ی کنترل حرکات ماهیچه های خاصی را بر عهده دارند. بنابراین با توجه به وسعت و محل ضایعه ی مغزی انواع فلج مغزی به وجود می آید.

واژه ی فلج مغزی به این خاطر اطلاق می گردد که قسمت هایی از مغز که مسئول حرکت هستند، به هر علتی که می تواند قبل از تولد، حین تولد و بعد از تولد به وجود آید، دچار ضایعه گردیده است.

علائم فلج مغزى

تأثیر سی پی بر عملکرد کودکان  بسیار متفاوت است. برخی از کودکان  مبتلا می توانند راه بروند. در حالی که بعضی نیاز به کمک دارند. برخی  دارای هوش نرمال یا تقریباً عادی هستند ، اما بعضی دیگر دارای ناتوانی ذهنی می باشند. تشنج ، مشکلات بینایی ، مشکلات شنوایی نیز ممکن است در برخی وجود داشته باشد.

فلج مغزی شدید

یک فرد مبتلا به سی پی شدید ممکن است برای راه رفتن نیاز به استفاده از تجهیزات خاصی داشته باشد یا حتی علی‌رغم شروع مداخله زودهنگام، اصلا نتواند راه برود و تنها سعی درمانگران بر این است که آن کودک فلج مغزی تا حد امکان در انجام کارهای روزمره خود مستقل گردیده، ارتباط کلامی یا غیرکلامی موثری برقرار کند و در آینده در جامعه مشارکت داشته باشد.

سی پی خفیف

 از طرف دیگر فردی که مبتلا به سی پی خفیف است ممکن است کمی نامتعادل راه برود اما به کمک خاصی نیاز نداشته باشد. علائم سی پی از فردی به فرد دیگر متفاوت است  و به محل و شدت آسیب وارده بستگی دارد.

بیماری سی پی در بزرگسالان

هرچند علائم فلج مغزی می تواند در طول زندگی فرد تغییر کند ، اما فلج مغزی یک بیماری غیر پیشرونده است که با گذشت زمان وضعیت بیماری بدتر نمی شود

ولی نباید این گونه تصور کرد که اگر کودک را به حال خود رها کنیم وضعیت کودک بدتر نخواهد شد. اگر کودک مداخلات توان بخشی را دریافت نکند و در فعالیت های فیزیکی درگیر نگردد؛ عوارض بی حرکتی می تواند منجر به دفورمیتی ها و کانترکچر مفاصل گردد. که حتی در بزرگسالی این دفورمیتی ها مشکلات جدی برای بیمار بوجود می آورد.

در مرکز کاردرمانی امید نجف آباد ، درمان فلج مغزی با هدف بهبود عملکرد جسمانی کودک و جلوگیری از عوارض بیماری انجام می شود.

آیا همه ی کودکان فلج مغزی دچار مشکلات ذهنی هستند؟

برخی از والدین کودکان سی پی تصور می کنند کودکشان حتما از لحاظ ادراکی و شناختی مشکل خواهد داشت. با وجود این که مشکلات رشدی وجود دارد ولی این گونه نیست که همه ی کودکان فلج مغزی دچار مشکلا ت شناختی- ادراکی باشند.

هرچند میزان تاثیر فلج مغزی روی رشد کودک به میزان آسیب وارده و نیز محل آسیب در مغز بستگی دارد ولی تشخیص آن توسط پزشکان در اوایل کودکی سخت است. به همین دلیل ممکن است تشخیص به تاخیر بیفتد.

تشخيص فلج مغزی در بارداری

هیچ آزمایش واحدی برای تشخیص فلج مغزی در جنین وجود ندارد. توجه داشته باشید که فلج مغزی ممکن است مدتی طول بکشد تا خود را نشان دهد، بنابراین تشخیص آن در دوران جنینی دشوار است.

اما در زمان نوزادی اگر کودک شما علایمی مانند نا آگاهی از محیط اطراف یا حرکات غیرطبیعی بدن ، تون عضلانی غیرطبیعی و سفتی یا شلی بیش از حد بدن ، حالت بدن یا پوسچر غیر طبیعی  ، حرکات غیر ارادی ، راه رفتن ناپایدار،  اختلال هماهنگی ، مشکلات بلع ، عدم تعادل عضلات چشم یا سایر مشکلات رشدی، دارد هر چه سریعتر به پزشک کودک خود یا متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید . زمان طلایی در درمان کودک خود را با حرف هایی مثل پدرش هم همینطور بود یا مادرش هم دیر نشست یا در دو سالگی راه افتاد تلف نکنید و حداقل با یک کاردرمانگر با تجربه مشورت کنید.

علت فلج مغزی

علت فلج مغزی

فلج مغزی در اثر آسیب یا رشد غیرطبیعی در قسمت هایی از مغز که حرکت را کنترل می کنند ، ایجاد می شود . این آسیب ها ممکن است قبل ، در حین ، یا اندکی پس از تولد یا در چند سال اول زندگی ، زمانی که مغز هنوز در حال رشد است ، رخ دهند .

در بسیاری از موارد علت دقیق فلج مغزی مشخص نیست . اکثر کودکان مبتلا به فلج مغزی با این عارضه به دنیا می آیند ، که به آن فلج مغزی مادرزادی می گویند . اگرچه نارس بودن نوزاد و سکته مغزی دو نمونه از بزرگترین دلایل ایجاد فلج مغزی هستند اما هیچ دلیل واحدی برای فلج مغزی وجود ندارد .

محققان اکنون می دانند که تنها درصد کمی از موارد فلج مغزی از عوارض مربوط به زمان تولد مانند کمبود اکسیژن ناشی می شود .

عفونت ریه در کودکان فلج مغزی

کودکانی که به هر دلیل نارس متولد می شوند به علت این که هنوز سیستم عصبی و تنفسی آن ها به صورت کامل تکامل نیافته است در تنفس دچار مشکل می شوند که باعث آسیب قسمت های از مغز می گردد. در نتیجه کنترل مغز بر روی ماهیچه های بدن کم می شود. حدود ۱۰ درصد کودکانی که به صورت نارس متولد می شوند مشکل فلج مغزی دارند.

“اگرچه تولد زودرس بزرگترین عامل خطر برای فلج مغزی است ، اما این مسیرهای علت و معلولی است که ممکن است باعث فلج مغزی شود نه خود زایمان زودرس.

کیا بچشون فلج مغزی شده

در حالی که عوامل خطر باعث فلج مغزی نمی شوند ، اما وجود آنها ممکن است شانس بروز فلج مغزی را افزایش دهد . برخی از این عوامل عبارتند از :

  • زایمان زودرس زودتر از 28 هفته
  • از دست دادن طولانی مدت اکسیژن در طول بارداری یا روند زایمان در اثر وضع حمل دشوار
  • حالت زایمان بریچ  ، در زایمان طبیعی که کف پاهای نوزاد رو به پایین بوده و به جای سر ابتدا پاهای نوزاد خارج می شود
  • جهش های ژنتیکی که منجر به رشد غیر طبیعی می شود
  • وزن کم هنگام تولد دو قلو ، سه قلو یا چند قلو بودن ، زیرا احتمال تولد نوزاد نارس و وزن کم  ( کمتر از2.5 کیلوگرم ) را افزایش می دهد.
  • زردی شدید پس از تولد
  • سکته مغزی جنین که باعث اختلال در خونرسانی به مغز در حال رشد می شود.
  • ناتوانی جفت در تامین اکسیژن و مواد مغذی برای جنین در حال رشد
  • ناسازگاری گروه خونی مادر و نوزاد
  • عفونت مادر در اوایل بارداری یا سایر بیماری های ویروسی
  • عفونت باکتریایی نوزادان که  باعث التهاب در مغز یا اطراف آن می شود.
  • آسیب دیدگی سر نوزاد

عواملی که می توانند باعث بروز فلج مغزی گردند قبل، حین و بعد از تولد رخ می دهند. عوامل قبل از تولد مسئول ۷۵ درصد بروز این اختلال هستند.

 علل فلج مغزی قبل از تولد عبارتند از :

علل فلج مغزی

1- آسیب به ماده سفید مغز

ماده سفید مغز سیگنال هایی را در سراسر مغز و بقیه بدن ارسال می کند . آسیب به ماده سفید می تواند سیگنال های بین مغز و بدن که حرکت را کنترل می کند ، مختل کند . ماده سفید مغز جنین بین هفته های 6 تا 34 بارداری ، آسیب پذیرتر است ، اما آسیب ها می توانند در هر زمانی از بارداری رخ دهند .

2- رشد غیر طبیعی مغز

اختلال در روند رشد طبیعی مغز می تواند باعث ناهنجاری شود . این ناهنجاری ها بر انتقال سیگنال های مغزی تأثیر می گذارد . عفونت ها ، تب ، ضربه ، یا تغییرات ژنی ( جهش ) می توانند باعث رشد غیر طبیعی مغز شوند”

3- خونریزی در مغز

جنین ممکن است دچار سکته شود که یکی از دلایل شایع خونریزی مغزی است.  سکته مغزی زمانی اتفاق می افتد که رگ های خونی در مغز مسدود می شوند که منجر به آسیب مغزی می شود مشکلاتی از جمله لخته شدن خون ، رگ های خونی غیرطبیعی ، نقایص قلبی و بیماری سلول داسی شکل نیز می توانند باعث خونریزی در مغز شوند .

4- کمبود اکسیژن در مغز

ممکن است است به دلایلی مثل فشار خون بسیار پایین در مادر ، جدا شدن جفت ، مشکلات بند ناف یا ضربه شدید به سر نوزاد در حین زایمان  اکسیژن کافی به مغز نرسد.

در معمول ترین تقسیم بندی ها کودکان فلج مغزی را بر اساس عضلات مبتلا و نیز بر اساس سفت یا شل بودن عضله تقسیم بندی می کنند.

انواع فلج مغزی

فلج مغزی بر اساس عضلات مبتلا ، علائم نورولوژیکی  و سیستم عملکردهای درشت  ، به گروه های مختلف تقسیم بندی می شود. هر نوع فلج مغزی بسته به محل آسیب منجر به بروز مشکلات حرکتی می شوند . این مشکلات حرکتی به انواع زیر تقسیم می شوند:

 انواع سی پی بر اساس عضلات مبتلا

انواع فلج مغزی

کودکان فلج مغزی را بر اساس عضلات مبتلا به چهار گروه تقسیم بندی می کنند.

الف)  مونو پلژی

در مونو پلژی یک دست یا یک پا ( اغلب یک دست ) درگیر می شود. این مشکل حرکتی بسیار نادر است.

  ب) همی پلژی

این نوع سی پی یک طرف بدن را کاملا درگیر می کند ، یعنی یک دست و یک پا و معمولا درگیری دستها بیشتر از پاها است. خونریزی مغزی در دوران جنین از علل همی پلژی نوزادان است. معمولا این کودکان به دلیل توانایی یک نیمه ی بدنشان پیشرفت خوبی دارند.

 پ) دای پلژی

در دای پلژی، دو اندام حرکتی به خصوص پاها درگیر کرده و ممکن است مشکلات حرکتی خفیفی هم در اندام های بالایی ایجاد کنند و کودک در ایستادن و راه رفتن مستقل مشکل دارد . اغلب خانواده ها در۷-۹ ماهگی که متوجه می شوند فرزندشان نمی تواند بنشیند، به این مشکل پی می برند. این نوع فلج اغلب در زایمان های زودرس رخ می دهد.

 ت) کوادری پلژی

که شدید ترین نوع فلج مغزی است که کل عضلات بدن درگیر هستند و کودک در انجام بسیاری فعالیت های روزمره ی خود مشکل دارد. معمولا این کودکان به خاطر درگیر شدن عضلات صورت ، در صحبت کردن و غذا خوردن نیز مشکل دارند و مبتلا به فلج بلز نیز می شوند.

انواع فلج مغزی بر اساس علائم نورولوژیک

متخصصین فلج مغزی را برحسب اختلال حرکتی مهمی که در آن مشاهده می شود، تقسیم بندی می کنند. باتوجه به اینکه کدام قسمت از مغز تحت تاثیر قرار می‌گیرد، یک اختلال حرکتی و یا بیشتر اتفاق می افتد که به شرح زیر است:

  • عضلات سفت (اسپاستیسیتی)
  • حرکات غیر قابل کنترل (دیسکینزیا)
  • تعادل و هماهنگی ضعیف (آتاکسیا)
  • اختلال در عملکرد طبیعی ماهیچه‌ها (هیپوتونیا)
  • وجود بیشتر از یک علامت حرکتی در فرد ( نوع مختلط)

به طور کلی فلج مغزی به پنج دسته تقسیم بندی می شود که در ادامه به بررسی آن خواهیم پرداخت.

فلج مغزی اسپاستیک

1- فلج مغزی اسپاستیک

افزایش تون عضله را اسپاسم می گویند. ۸۰ درصد کودکان فلج مغزی را نوع اسپاستیک تشکیل می دهند. اسپاسم نوعی مقاومت غیر ارادی عضله هست که در برابر کشش و حرکت وجود دارد.

وجود این مقاومت غیر ارادی باعث می شود کودک نتواند کارهای خود را به صورت روان و مطلوب انجام دهد.

موضوع دیگری که اهمیت دارد این هست که این اسپاسم ارتباطی به قدرت عضله ندارد. برخی والدین می گویند که کودک من زورش خیلی زیاد هست و نمی توان دستش را باز کرد . باید بیان کرد که این  مقاومت، غیر ارادی هست و ارتباطی با قدرت عضلانی ندارد. و تقریبا در تمام موارد، عضله ای که اسپاسم دارد ضعیف هست و تقویت روزانه ی آن ضروری می باشد.

فلج مغزی اسپاستیک

درمان فلج مغزی اسپاستیک

به  طور کلی با افزایش سن کودک و پیشرفت مهارت های حرکتی کودک اسپاسم به تدریج کاهش می یابد. کاهش ارادی اسپاسم توسط کودک ممکن نیست . ولی اگر کودک در وضعیت هایی قرار داده شود که رفلکس ها تشدید نگردد عضلات به صورت موقت شل خواهند شد. و درمانگر می تواند تمرینات مورد نظر خود را به شکل مطلوب انجام دهد.

برای کاهش اسپاسم عضلات، داروهایی مثل تزریق بوتاکس و دیسپورت بر عضلات وجود دارد. تاثیر آن ها نیز به صورت موقتی و فقط چندماه  است . و در طی این چند ماه باید کودک به صورت مناسب و فشرده مداخلات کاردرمانی را دریافت کند تا باعث تسهیل مراحل حرکتی در او گردد.

البته کارایی این روش هنوز بطور جدی به اثبات نرسیده است .

داروی دیگری که برای کاهش اسپاسم در این کودکان مورد استفاده قرار می گیرد باکلوفن هست که به صورت خوراکی کاربرد دارد . یکی از زیان های این داروها تاثیر آن ها بر روی کل بدن است و یک حالت شلی عمومی بر روی کل بدن ایجاد می کنند.

انواع فلج مغزی

۲- فلج مغزی آتتوئید (دیس کینتیک)

کودکان با فلج مغزی آتتوئید یا دیس کینتیک (Athetoid/dyskinetic cerebral palsy) در کنترل حرکات دست ها، بازوها و پاها مشکل دارند، بنابراین آن ها در نشستن و راه رفتن دچار مشکل هستند. حرکات آنها غیر قابل کنترل است و ممکن است آرام و دردناک یا سریع و پر تکان (لقوه ای) باشد. گاهی اوقات صورت و زبان نیز تحت تاثیر قرار می گیرد و فرد مشکلاتی در مکیدن، بلعیدن و یا صحبت کردن دارد. تون عضلانی افراد با فلج مغزی دیسکنتیک ممکن است تغییر کند، به طوری که ممکن است خیلی سفت یا خیلی شل باشد. این تغییرات تون نه تنها همه روزه ممکن است اتفاق بیفتد، بلکه حتی در طی یک روز نیز می تواند رخ دهد.

انواع فلج مغزی

۳- فلج مغزی آتاکسیک

افراد با این فلج مغزی آتاکسیک (Ataxic cerebral palsy) در تعادل و هماهنگی مشکل دارند. به هنگام راه رفتن، قدم هایشان متزلزل و لرزان است. در انجام حرکات سریع و یا حرکت هایی که نیاز به کنترل زیاد دارند (مانند نوشتن) با مشکل مواجه می شوند. همچنین، کنترل کردن دست و بازوها زمانی که می خواهند چیزی را بردارند، برایشان بسیار دشواراست.

۴- فلج مغزی هایپوتونیک

فلح مغزی هایپوتونیک (Hypotonic cerebral palsy) یکی از نادرترین انواع این بیماری است که ۲.۶ درصد از کل موارد را تشکیل می دهد. این شکل از فلج مغزی در کودکان در اثر آسیب مخچه قبل، در حین یا اندکی پس از زایمان ایجاد می شود.

کم بودن تون عضله را هایپوتون می نامند.

فلج مغزی هایپوتونیک معمولاً با تون عضلانی کم مشخص می شود و در نتیجه عضلات فلاپی ایجاد می شود. این اختلال با شلی و انعطاف پذیری بیش از حد عضلات و تحرک ضعیف مشخص می شود. بی ثباتی ماهیچه ها می تواند باعث شود که کودکان نقاط عطف رشدی مهمی مانند غلت زدن، نشستن، خزیدن و راه رفتن را از دست بدهند. معولا این کودکان در بدو تولد در کنترل سر و گردن گرفتن مشکل دارند. و کسب مراحل  حرکتی با تاخیر همراه هست.

انواع فلج مغزی

۵- فلج مغزی مختلط

برخی افراد علائم بیش از یک نوع فلج مغزی را دارند که به آن فلج مغزی مختلط (Mixed cerebral palsy) گفته می شود. علائم این فلج مغزی در کودکان بر اساس محل اختلالات حرکتی و ترکیب ناشی از انواع فلج مغزی متفاوت است. این مشکلات حرکتی می تواند در پاها (دیپلژی)، نیمی از بدن (همی پلژی) یا هر چهار اندام (کوادری پلژی) رخ دهد. شایع ترین نوع این اختلال، فلج مغزی اسپاستیک دیسکنتیک است. از آنجایی که هر مورد از فلج مغزی در شدت و نوع مشکلات حرکتی متفاوت است، علائم فلج مغزی مختلط بسته به تشخیص منحصر به فرد کودک می تواند بسیار متفاوت باشد.

اخیرا تمایل به سمت تقسیم بندی بر اساس عملکرد ( شدت فلج مغزی ) ارجحیت بیشتری از تقسیم بندی های فوق یافته است.

انواع سی پی

انواع سی پی بر اساس سیستم تقسیم بندی عملکردهای درشت (GMFCS)

سیستم طبقه‌بندی عملکرد حرکتی ناخالص (GMFCS) ابزاری است که برای طبقه‌بندی شدت اختلالات حرکتی در کودکان مبتلا به فلج مغزی استفاده می‌شود در این تقسیم بندی کودکان فلج مغزی بر حسب سن و مهارت های حرکتی درشت تقسیم می شوند.

GMFCS از پنج سطح تشکیل شده است که درک بهتری از عملکرد کلی حرکتی کودک ارائه می‌دهد. این مقیاس به توانایی‌ها و ضعف‌های حرکتی درشت (مهارت‌هایی که به حرکت کل بدن برای انجام کارهای روزانه نیاز دارد مثل نشستن ، خزیدن ، غلت زدن ، چهار دست و پا رفتن ، بلند شدن و ایستادن و راه رفتن) می‌پردازد.

هنگام تجزیه و تحلیل عملکرد حرکتی درشت کودک، متخصصان پزشکی به توانایی‌هایی که کودک معمولاً می‌تواند در خانه یا اجتماع انجام دهد، توجه می‌کنند، نه مهارت‌هایی که گاهی‌اوقات هنگام بهترین عملکرد خود انجام می‌دهند.

این مسئله می‌تواند به تعیین اینکه کدام وسایل کمک حرکتی برای کمک به حرکت در هر یک از انواع فلج مغزی ضروری است کمک کند.

سطح I

قادر به راه رفتن بدون محدودیت. تا دو سالگی می‌توانند به‌طور مستقل بنشینند و تا شش سالگی می‌توانند از پله‌های بدون نرده عبور کنند.

سطح II

می‌تواند با برخی محدودیت‌ها راه برود. ممکن است از وسایل حرکات دستی یا ویلچر برای مسافت‌های طولانی‌تر استفاده کند.

سطح III

در درجه اول با وسایل حرکتی دستی در داخل خانه راه می‌رود اما برای سفرهای اجتماعی و مسافت‌های طولانی‌تر از ویلچر استفاده می‌کند.

سطح IV

خودتحرکی محدود. در درجه اول از ویلچرهای دستی یا برقی استفاده می‌کند و امکان پیاده‌روی در مسافت کوتاه با کمک وجود دارد.

سطح V

محدودیت‌های حرکتی شدید. به ویلچر برقی برای تحرک و کمک کامل برای اکثر فعالیت‌ها نیاز دارد

به طور کلی ترتیب کسب مراحل حرکتی در کودکان فلج مغزی مانند سایر کودکان می باشد  اما ممکن است برخی مراحل حرکتی را انجام ندهند یا کسب این مهارت های حرکتی با تا خیر همراه باشد.

علائم آسیب مغزی در نوزادان        

در رشد حرکتی کودکان فلج مغزی ، برخی موانع وجود دارند که باعث ایجاد اختلال در روند طبیعی رشد کودک می گردند که در ادامه مهم ترین آن ها را بیان می کنیم.

1- تون یا قوام عضله :

تون عضله به میزان انقباض یا مقاومت در مقابل حرکت در یک عضله گفته می شود. افرادی که تون عضلانی پایینی دارند ، ماهیچه های آن ها نرم می باشد و انقباض کمی دارند و به آسانی کشیده می شوند. افرادی که تون عضلانی بالایی دارند ، مقاومت بیشتری در موقع کشیده شدن، احساس می کنند. حتی در زمان استراحت عضله نیز، تا حدودی عضله سفت است و در آن مقاومت احساس میشود. 

تون عضلانی در کودکان مبتلا به فلج مغزی طبیعی نیست و یا زیاد است که به آن اسپاستیک گفته می شود. و یا پائین هست که به آن هایپوتون می گوییم. البته میزان این سفتی یا شلی هم در افراد مختلف متفاوت است.

۲– بازتاب ها یا رفلکس ها:

ممکن است بازتاب های غیر طبیعی باعث بروز حرکات غیر طبیعی در کودکان مبتلا به فلج مغزی شوند. بازتاب ها حرکات غیر ارادی هستند که در پاسخ به محرک هایی مثل لمس ، فشار یا حرکات مفصلی رخ می دهند.

برای مثال زمانی که دست ما به یک چیز داغ برخورد می کند فورا دست خود را می کشیم. یا زمانی که غذایی در گلوی شما گیر می کند ، سرفه یا بازتاب عق زدن به شما کمک می کند تا سریعا آن شی را از دهان خود بیرون بیاندازید. همان گونه که دیدید این بازتاب ها مفید هستند.

در دوران نوزادی برخی از بازتاب ها هستند که بازتاب های اولیه نامیده می شوند. درطی روال طبیعی رشد، این بازتاب ها بعد از چند ماه از بین می روند. ولی در کودکان فلج مغزی برخی از این بازتاب های اولیه باقی می مانند و در انجام حرکات فعال توسط کودک مشکل ایجاد می کنند.

۳–ضعف عضلانی :

کودکان فلج مغزی به علت این که تحرک کمتری دارند در نتیجه عضلات آن ها نیز ضعیف است و یک مانع در پیشرفت حرکتی کودک محسوب می گردد.

۴– وجود حس های غیر طبیعی:

کودکان فلج مغزی علاوه بر داشتن مشکلات حرکتی دارای مشکلات حسی نیز هستند؛ که یک مانع در رشد طبیعی کودک محسوب می گردند.

علائم فلج مغزی

علائم و نشانه های فلج مغزی می تواند در افراد مختلف بسیار متفاوت باشد . فلج مغزی می تواند کل بدن را درگیر کند . یا ممکن است در درجه اول به یک یا دو اندام یا یک طرف بدن محدود شود.  به طور کلی ، علائم و نشانه ها شامل مشکلات حرکتی و هماهنگی ، گفتار و غذا خوردن ، رشد و مشکلات دیگر است .

1- حرکت و هماهنگی

  • سفتی عضلات و اسپاسم عضلانی
  • تغییرات در خاصیت ارتجاعی عضلانی ، مانند عضلات بیش از حد سفت یا بیش از حد شل
  • عضلات  سفت با رفلکس طبیعی ( سفتی )
  • عدم تعادل و هماهنگی عضلات ( آتاکسی )
  • لرزش یا حرکات غیر ارادی تند یا حرکات آهسته و انقباضی
  •  به کار گیری تنها یک طرف بدن ، مانند گرفتن تنها با یک دست یا کشیدن پا در حین راه رفتن
  •  مشکل در راه رفتن ، مانند راه رفتن روی انگشتان پا، راه رفتن خمیده ، راه رفتن قیچی مانند با زانوهای ضربدری ، راه رفتن پهن یا راه رفتن نا متقارن
  • مشکل در مهارت های حرکتی ظریف ، مانند بستن دکمه های لباس یا برداشتن ظروف

2-گفتار و غذا خوردن

  • تاخیر در رشد گفتار
  • مشکل در صحبت کردن
  • مشکل در مکیدن ، جویدن یا خوردن
  •  ترشح بیش از حد آب دهان یا مشکل در بلع

3- رشد و نمو

  • تاخیر در رسیدن به نقاط عطف مهارت های حرکتی ، مانند نشستن یا راه رفتن
  • مشکلات یادگیری
  •  ناتوانی های ذهنی

4- مشکلات دیگر

آسیب به مغز می تواند منجر به سایر مشکلات عصبی شود، مانند تشنج ، مشکل شنوایی و بینایی، حرکات غیر طبیعی چشم ، لمس غیر طبیعی با احساس درد ، اختلالات مثانه و روده ، یبوست و بی اختیاری ادرار، اختلالات عاطفی و مشکلات رفتاری

علائم فلج مغزی در بزرگسالان

علائم این اختلال در بزرگسالان بسته به موقعیت و شدت آسیب و محل وقوع متنوع و متفاوت هستند:

  • فلج عضلات و کاهش توانایی حرکت و کنترل این عضلات
  • اختلالات حرکتی مانند تنش عضلانی، تکرر حرکات ناخواسته، لرزش‌های عضلانی و کنترل ناقص حرکت
  • اختلالات تعادل و هماهنگی
  • مشکلات حسی مانند اختلال در حس لمس، درد مزمن، تغییرات در حس درد و اختلالات در حس تعادل
  • مشکلات گفتاری و زبانی

درمان قطعی فلج مغزی

اگرچه فلج مغزی یک ناتوانی مادام العمر است ، اما مداخلات پزشکی زیادی وجود دارد که می تواند به کاهش تاثیر آن بر بدن و کیفیت زندگی فرد کمک کند تا فرد بتواند زندگی با کیفیتی داشته باشد.

بهترین دکتر برای درمان سی پی

درمان کودکان فلج مغزی نیازمند کار تیمی بین تخصص های مختلف از قبیل متخصص مغز و اعصاب_ کاردرمان_ گفتاردرمان_شنوایی سنج_ بینایی سنج_ ارتوپد  می باشد. کودکان  مبتلا به فلج مغزی ممکن است نیاز به مراقبت مادام العمر یا یک تیم مراقبت پزشکی داشته باشند . اگرچه هیچ درمانی برای فلج مغزی وجود ندارد اما گزینه های درمانی زیادی وجود دارد که می توانند به بهبود عملکرد روزانه کودک شما کمک کنند . انتخاب نوع درمان ، به علائم و نیازهای خاص بیمار بستگی دارد و این نیازها ممکن است در طول زمان تغییر کنند . مداخله زودهنگام پزشک می تواند نتایج را بهبود بخشد .

آیا بیماری سی پی درمان دارد

 گزینه های درمانی می تواند شامل داروها و روش های جراحی و در صورت نیاز سایر درمان ها باشد و حتی بسته به شرایط بیمار از درمان های مختلف استفاده کرد .

1- داروها

که می توانند سفتی عضلانی را کاهش دهند ممکن است برای بهبود توانایی های عملکردی ، درمان درد و مدیریت عوارض مربوط به اسپاسم یا سایر علائم فلج مغزی استفاده شوند .

  •  تزریق در عضله یا عصب

برای درمان سفت شدن یک عضله خاص ، پزشک ممکن است تزریق بوتاکس را توصیه کند . تزریق باید هر سه ماه یکبار تکرار شود . عوارض جانبی می تواند شامل درد در محل تزریق و علائم خفیف شبیه آنفولانزا باشد . سایر عوارض جانبی جدیتر عبارتند از دشواری در تنفس و بلع .

  •  شل کننده های عضلانی دهان

داروهایی مانند با کلوفن ، تیزانیدین ، دیازپام یا دانتروان اغلب برای شل کردن عضلات استفاده می شوند . در برخی موارد ، باکلوفن با یک لوله ( باکلوفن داخل نخاعی ) به نخاع پمپ می شود . پمپ با جراحی در زیر پوست شکم قرار داده می شود.

  • داروهای کاهش آب دهان

یکی از گزینه های درمان این مشکل ، تزریق بوتاکس به غدد بزاقی است که کارایی این روش نیاز به بررسی بیشتر دارد.

2- درمان ها

انواع روش های درمانی که نقش مهمی در درمان فلج مغزی دارند :

فیزیوتراپی در فلج مغزی

تمرینات عضلانی می تواند به افزایش قدرت ، انعطاف پذیری ، تعادل ، رشد حرکتی و تحرک کودک شما کمک کند . همچنین یاد خواهید گرفت که چگونه با خیال راحت نیازهای روزمره کودک خود مانند حمام کردن و غذا دادن به کودک را در خانه برطرف کنید . درمانگر شما می تواند راهنمایی هایی در مورد اینکه چگونه می توانید تمرینات ماهیچه ای و ورزش را در خانه بین جلسات درمانی ادامه دهید ، ارائه دهد .

کاردرمانی در فلج مغزی

کاردرمانی یکی از مهم ترین تخصص هایی هست که در کار با این کودکان نقش دارد. در کاردرمانی با استفاده از روش هایی مثل تقویت عضلات ، تسهیل مراحل حرکتی و تمرینات حسی به رفع موانع رشدی کودک پرداخته می شود.

کاردرمانی کودکان برای راه رفتن

تمرینات کاردرمانی می تواند در افزایش قدرت عضلات بدن، هماهنگی عضلات و بهبود راه رفتن کودکان بسیار موثر باشد.

وسایل کمکی کودکان سی پی

بچه های سی پی خوب میشن

درمان کودکان به عواملی متعددی مثل نوع فلج مغزی،شدت بیماری، سن شروع درمان ، عوامل محیطی و میزان پیگیری درمان توسط خانواده دارد. حتی دو کودک با شرایط بیماری و شدت یکسان ممکن است نتایج متفاوتی از درمان بگیرند . اما بطور کلی کودکان هایپوتون نسبت به کودکان اسپاستیک بهتر به درمان پاسخ می دهند. یکی از مهم ترین نکاتی که بر اساس جدیدترین رویکردهای توان بخشی شکل گرفته ؛ درگیر شدن خانواده در انجام تمرینات در منزل هست که لازم است برای نتیجه گیری بهتر، تمرینات کاردرمانی کودک را به جلسات درمانی محدود نکنید و تمریناتی که توسطکاردرمان پیشنهاد می شود را در منزل با کودک خود انجام دهید .

 

وسایل کمکی کودکان سی پی

وسایل کمکی کودکان سی پی

وسایل کمکی کودکان سی پی

وسایل کمکی کودکان سی پی

اگر کودک توانایی انجام یک مهارتی را دارد اجازه دهید آن را به صورت مستقل انجام دهد  و اگر کمی نیاز به کمک دارد کمی او را یاری کنید.  مثلا اگر کودک توانایی غذا خوردن ، دارد اجازه دهید خودش با قاشق غذا بخورد یا از قاشق های مخصوص استفاده کنید.

کاردرمانگران به کودک شما کمک  می کنند تا فعالیت ها و کارهای روزمره خود در خانه ، مدرسه و جامعه را تا حد امکان به تنهایی انجام دهند . و بتواند در صورت لزوم از تجهیزات کمکی شامل واکر ، عصا یا ویلچر استفاده کند.

مرکز کاردرمانی امید نجف آباد با کادری مجرب و سی سال سابقه درخشان در درمان انواع بیماری های نورولوژیکی و فلج مغزی و سکته مغزی و ضربه مغزی  ، به درمان فلج مغزی کودکان با انجام تمرینات تقویتی عضلات و تسهیل سازی مراحل رشدی می پردازد.

گفتار درمانی فلج مغزی

آسیب شناسان گفتار می توانند به بهبود توانایی کودک شما در صحبت کردن واضح یا برقراری ارتباط با استفاده از زبان اشاره کمک کنند . گفتار درمانگران همچنین میتوانند مشکلات مربوط به خوردن و بلع را برطرف کنند 

3- روش های جراحی

کودکانی که دارای انقباضات یا ناهنجاری ها شدید هستند ممکن است نیاز به جراحی روی استخوان ها یا مفاصل داشته باشند تا بازوها ، ستون فقرات ، باسن یا پاهای خود را در وضعیت صحیح خود قرار دهند . روش های جراحی همچنین می توانند ماهیچه ها را بلند کرده و تاندون هایی را که در اثر انقباض کوتاه شده اند ، بلندتر یا تغییر مکان دهند . این اصلاحات می تواند درد را کاهش داده و تحرک را بهبود بخشد . این روش ها همچنین می توانند استفاده از واکر یا عصا را آسان تر کنند اما برای بهبود تون عضلانی و هماهنگی جهت حرکت انجام تمرینات کاردرمانی ضروری است.

4- سایر درمان ها

در صورت نیاز ، داروها و سایر درمان ها ممکن است برای تشنج ، درد ، پوکی استخوان ، مشکلات سلامت روان و مشکلات خواب ، سلامت دهان ، تعذیه ، بی اختیاری مثانه ، بینایی با شنوایی توصیه شود.

طول عمر کودکان فلج مغزی

در مجموع طول عمر فلج مغزی را می‌توان طبیعی دانست. اگر جلسات کاردرمانی و دستورات متخصصان  تغذیه و مصرف داروها را به درستی پیش ببرید این بیماری بر خلاف سایر بیماری‌های جدی، به مرور زمان پیشرفت نخواهد کرد.

تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد که متوسط طول عمر بیماران سی پی مانند سایر افراد بین 30 تا 70 سال است. بدیهی است عمر بیماران فلج مغزی که تحرک بیشتری دارند و از مراقبت‌های پزشکی و تجهیزات بهتری در کاردرمانی استفاده می‌کنند، بیشتر خواهد بود.

عمر بیماران سی پی

 تمرینات کاردرمانی بر امید به زندگی و تحرک کودکان فلج مغزی تاثیر بسیار می گذارد. منظور از تحرک، توانایی انجام تمرینات خاصی به طور منظم در جلسات کاردرمانی است که با افزایش توانمندی امید به زندگی و عزت نفس کودک افزایش می یابد.  اگر شرایطی مانند تشنج و اسپاسم عضلانی برای این کودکان پیش آید طول عمر آن‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهند. تشنج به این دلیل خطرناک است که ممکن است فرد با از دست دادن هوشیاری خود دچار آسیب‌های فیزیکی شود.

در صورتی که این شرایط کنترل نشوند و شدت این عوامل افزایش پیدا کند، این احتمال وجود دارد که عمر بیمار فلج مغزی کاهش یابد. کاردرمانی کمک بسیار زیادی در مهار کردن این علائم به کودکان سی پی می‌کند. وقتی میزان تحرک کم باشد یا اصلاً تحرکی وجود نداشته باشد، سلامت قلب و عضلات به خطر می‌افتد. این وضعیت منجر به فشار خون بالا و کاهش طور عمر بیماران فلج مغزی می شود. پس جلسات تمرینات کاردمانی این کودکان را جدی بگیرید.

مرکز کاردرمانی امید نجف آباد با 30 سال تجربه درخشان در کاردرمانی فلج مغزی ،با تمرینات اختصاصی، مشکلات حرکتی و جسمی این بیماران را تا حد ممکن درمان می کند و زندگی با کیفیتی را برای آنان رقم می زند.

راه رفتن کودکان سی پی

با توجه به شرایط و شدت فلج مغزی ،کودکان سی پی در صورت درمان صحیح و به موقع می توانند به راحتی راه بروند.

درمان سی پی در آلمان

درمان این اختلال در آلمان شامل رویکرد ترکیبی و چند رشته ای با هدف بهبود حرکت و عملکرد عضلات متاثر از فلج است . همانند اکثر نقاط دنیا در آلمان هم از توانبخشی، درمان دارویی و جراحی برای درمان استفاده می کنند. 

فیلم راه رفتن کودک فلج مغزی

در ویدئوهای زیر راه رفتن کودکان فلج مغزی را مشاهده می کنید.

فیلم پیشرفت و بهبود کودک فلج مغزی