سلام ، به مرکز کاردرمانی و حرکات اصلاحی امید نجف آباد خوش آمدید.

گیلن باره چیست؟

سندروم گیلن باره Guillain Barre Syndrome به اختصار GBS یک بیماری خود ایمنی نادر و جدی است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به اعصاب بدن حمله می کند و می‌ تواند روی هر قسمت از سیستم عصبی خارج از مغز و نخاع تاثیر بگذارد و یکی از راه های درمان آن کاردرمانی گیلن باره هست.

به این بخش «سیستم عصبی محیطی» می‌ گویند ،  که سیستم ایمنی بدن به گروه‌ های خاصی از سلول‌ های سالم حمله کرده و آن‌ ها را از بین می برد

و با توجه به شدت و محل تخریب ، علایم مختلفی بروز می کند.

مرکز کاردرمانی امید نجف آباد با مدیریت آقای حسین قنبری و سی سال تجربه موفق در درمان بیماران، نقش موثری در درمان گیلن باره و عوارض ناشی از آن دارد.

 در سندروم گیلن باره، سیستم ایمنی به غلاف میلین اعصاب محیطی حمله می‌ کند. غلاف‌ های میلین، آکسون‌ های اعصاب را می‌ پوشانند و به آن‌ ها در انتقال پیام‌ ها کمک می‌ کنند. در بعضی موارد، سندروم گلین باره به خود آکسون‌ ها هم حمله می ‌کند که در این صورت شدت علایم بیشتر است. 

این آسیب از ارسال اطلاعات خاص اعصاب مانند احساس لمس به نخاع و مغز جلوگیری می‌ کند. این امر باعث احساس بی ‌حسی می‌ شود. علاوه بر این، مغز و نخاع دیگر نمی‌ توانند سیگنال‌ ها را به بدن منتقل کنند که منجر به ضعف عضلات می‌ شود. این اختلال معمولا چند روز یا چند هفته پس از عفونت دستگاه تنفسی یا دستگاه گوارش ظاهر می‌ شود. جراحی یا واکسیناسیون به ‌ندرت می‌ تواند سندرم گیلن باره را تحریک کند.


آیا گیلن باره باعث مرگ می شود؟

این بیماری اغلب با سوزن سوزن شدن و بی حسی در پاها شروع می شود و پس از آن به قسمت های فوقانی بدن و بازوها گسترش پیدا می کند و در مواردی علائم از صورت و یا بازوها شروع شده و پس از مدتی با پیشرفت بیماری، از ضعف به سمت فلج می رود و بیمار دچار فلج می شود این بیماری می تواند به سرعت در بدن بیمار مبتلا پخش و در نهایت کل بدن را بگیرد و بیمار را به فلج کامل برساند. ضعف عضلات در عرض ۷۲ ساعت پیشرفت می‌ کند و ممکن است باعث بروز مشکلات تنفسی تهدید کننده حال بیمار شود.

گیلن باره می‌ تواند در تمام سنین رخ دهد اما بین ۵۰–۳۰ سالگی شایع‌ تر است اما گیلن باره در کودکان نیز دیده می­ شود.

نسبت ابتلای مردان به زنان ۱٫۵ به ۱ می ‌باشد.


علت بیماری گیلن باره چیست؟

هنوز علت دقیقی برای سندروم گیلن باره بیان نشده است، ولی معمولا سندرم گیلن باره ممکن است توسط موارد زیر ایجاد یا تشدید شود:

  • واکسیناسیون آنفلوانزا یا واکسیناسیون کودکان (به ندرت)
  • عفونت کمپیلو باکتر (نوعی باکتری در مرغ‌ های نپخته )
  • ویروس آنفولانزا
  • سیتومگالوویروس
  • ویروس اپشتین بار
  • ویروس زیکا
  • هپاتیت A ، B، C و E
  • ویروس HIV
  • پنومونی مایکوپلاسما
  • عمل جراحی
  • ضربه یا تروما
  • لنفوم هوچکین
  • ویروس کرونا
 

علائم بیماری گیلن باره چیست؟

  • سوزن سوزن شدن، خارش و تیر کشیدن انگشتان دست و پا، مچ دست یا پا و قوزک ها
  • ضعف در پا ها که به سمت اندام های فوقانی منتشر می شود
  • عدم توانایی در راه رفتن، عدم تعادل و یا ناتوانی در بالا رفتن از پله ها
  • مشکل در حرکات صورت مانند بلع، جویدن و یا صحبت کردن و یا حرکات چشم
  • درد شدید یا گرفتگی های عضلانی که ممکن است شب ها بدتر شود
  • مشکل در کنترل عملکرد مثانه یا عملکرد روده
  • ضربان قلب سریع
  • فشار خون پائین یا بالا
  • دشواری تنفس
  • مشکل در عضلات چشم و بینایی و بروز دوبینی یا عدم توانایی در حرکت چشم

 

برای درمان گیلن باره چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

افراد مبتلا به سندرم گیلن باره معمولا مهم‌ ترین مراحل ضعف خود را طی 2 هفته پس از شروع علائم تجربه می‌ کنند. اگر هر کدام از علائم زیر را دارید، فورا به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.

  • سوزن سوزن شدنی که از پاها یا انگشت‌ های شما شروع می شود، سپس به سمت بالای بدن حرکت می‌کند.
  • ضعف که به سرعت در حال گسترش است
  •  گرفتگی نفس یا تنگی نفس هنگام صاف خوابیدن
  • حس خفگی در هنگام قورت دادن بزاق

 

مرکز کاردرمانی امید نجف آباد با تمرینات کاردرمانی گیلن باره در درمان عوارض ناشی از گیلن باره به کوتاه شدن دوره درمان بیماران کمک بسیار می نماید.

سندرم گیلن باره یک بیماری جدی است که نیاز به بستری فوری در بیمارستان دارد، چون می‌ تواند به سرعت بدتر شود. هر چقدر درمان مناسب زودتر آغاز شود، احتمال دریافت نتیجه‌ مناسب بیشتر خواهد بود.


راه‌ های تشخیص سندرم گیلن باره

در ابتدا تشخیص سندرم گیلن باره دشوار است. به این دلیل که علائم آن بسیار شبیه سایر اختلالات عصبی مثل بوتولیسم ، مننژیت و مسمومیت با فلزات سنگین است که بر سیستم عصبی تاثیر می‌ گذارند.

آزمایش‌ هایی که برای کمک به تایید تشخیص استفاده می‌ شوند، در زیر شرح داده شده‌ اند:


 آنالیز مایع نخاعی : 

این آزمایش شامل برداشتن مقدار کمی مایع مغزی نخاعی از کمر است. سپس مایع مغزی نخاعی برای تشخیص سطح پروتئین آزمایش می‌ شود. معمولا در مایع مغزی نخاعی افراد مبتلا به سندرم گیلن باره، سطح پروتئین بالاتر از حد طبیعی است.


 الکترو میوگرافی :

الکترو میوگرافی آزمایش عملکرد عصبی است. این آزمایش فعالیت الكتریكی عضلات را بررسی می‌ کند تا به پزشك كمك كند که بفهمد ضعف عضلانی شما ناشی از آسیب عصبی است یا آسیب عضلانی.


آزمایش‌ های هدایت عصبی :

از آزمون‌ های سرعت هدایت عصبی برای بررسی میزان پاسخ عصب‌ ها و عضلات به پالس‌ های کوچک الکتریکی استفاده می شود.


اهداف درمان گیلن باره

هدف از درمان سندروم گیلن باره، کاهش شدت حمله سیستم ایمنی و پشتیبانی از عملکردهای بدن از جمله عملکرد ریه است. دوره نقاهت برای سندرم گیلن باره می‌ تواند طولانی باشد. بهبودیِ افراد می‌ تواند از چند هفته تا چند سال طول بکشد، اما بیشتر افراد در طی 6 تا 12 ماه بهبود می‌ یابند. حدود 80 درصد افراد مبتلا می‌ توانند در طی 6 ماه به طور مستقل راه بروند و 60 درصد نیز قدرت عضلانی منظم خود را در مدت یک سال بازیابی می‌ کنند. تعداد کمتری از افراد مبتلا به سندرم گیلن باره بعد از سه سال هنوز هم ضعف دارند. حدود 3 درصد که علائم شدیدتری را تجربه می‌ کنند، سال‌ ها پس از درمان هم علائمی مثل ضعف و سوزن‌ سوزن شدن در بدن آن‌ ها باقی می‌ ماند.

مرکز کاردرمانی امید نجف آباد با انجام تمرینات تخصصی جهت درمان گیلن باره و بهبود عوارض ناشی ار این بیماری ، به برگشت این بیماران به زندگی عادی کمک شایانی می کند.

 درمان گیلن باره می‌ تواند شامل موارد زیر باشد:

پلاسمافرز

ایمونوگلوبولین داخل وریدی (IVIG)

توانبخشی

درمان دارویی


پلاسمافرز ( تبادل پلاسما ) در درمان گیلن باره

سیستم ایمنی بدن آنتی‌ بادی تولید می‌ کند، یعنی پروتئین‌ هایی که به طور معمول به باکتری‌ ها، ویروس‌ ها و سایر مواد مضر خارجی حمله می‌ کنند. سندرم گیلن باره زمانی اتفاق می‌ افتد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه آنتی‌ بادی‌ هایی تولید می‌ کند که به اعصاب سالم سیستم عصبی شما حمله می‌ کنند. هدف از پلاسمافرز این است که آنتی‌بادی‌ های حمله‌ کننده به اعصاب از خون حذف شوند. در این روش، از یک دستگاه برای خارج کردن خون از بدن استفاده می‌ شود. این دستگاه آنتی‌ بادی‌ ها را از خون خارج می‌ کند و دوباره خون را به بدن شما بر می‌ گرداند.


ایمنو گلوبین داخل وریدی در درمان گیلن باره

ایمونوگلوبولین حاوی آنتی‌ بادی‌ های طبیعی و سالم است. دوزهای بالای ایمونوگلوبولین می‌ تواند به مهار آنتی‌ بادی‌ های ایجادکننده سندرم گیلن باره کمک کند.

 پلاسمافرز و ایمونوگلوبولین داخل وریدی به یک اندازه موثر هستند. پزشک‌ است که تصمیم می‌ گیرید از کدام روش درمانی استفاده کند.


دارو گیلن باره

بیماران مبتلا به سندروم گیلن باره معمولا دچار بی‌ حرکتی می‌ شوند، گاهی نیز درد زیادی دارند، در نتیجه، برای تسکین درد و جلوگیری از لخته شدن خون دارو تجویز می‌ شود.


توانبخشی در درمان گیلن باره

به دنبال کنترل علایم شدید بیماری و پایداری شرایط عمومی بیمار با نظر پزشک متخصص، فرد می تواند بیمارستان را ترک کند. این مرحله زمان طلایی انجام اقدامات توان بخشی و فیزیوتراپی است.

اگرچه بسیاری از افرادی که از بیماری GBS رنج می‌ برند، بهبود می‌ یابند اما طول مدت این بیماری غیرقابل پیش بینی بوده و ممکن است فرآیند درمان تا چندین ماه به طول انجامد. روند این بیماری ثابت کرده که درمان توانبخشی و کاردرمانی می تواند به شکل قابل توجهی آسیب های وارده به عضلات را از بین ببرد.

همچنین به دنبال زمان طولانی بستری بودن در بیمارستان و بی حرکتی ناشی از آن بیمار دچار کوتاهی های شدید عضلانی می گردند که در صورت عدم انجام اقدامات به موقع توانبخشی منجر به دفرمیتی ها و بد شکلی های مفاصل(Deformities) می گردد.


فیزیوتراپی در درمان گیلن باره

اقدامات فیزیوتراپی در این بیماری شامل : انجام منظم الکتروتراپی(Electrotherapy) جهت کمک به احیای فیبر های عضلانی و ساختار های عصبی آسیب دیده است. انجام منظم الکتروتراپی  با هدف تقویت عضلات بسیار مهم است.


 کاردرمانی در درمان گیلن باره

اهداف کاردرمانی و مداخلات آن در هر بیمار متناسب با شرایط و شدت پیشرفت بیماری متفاوت خواهد بود کاردرمانگران با ارائه طیف وسیعی از تکنیک ها، تمرینات، استراتژی  ها و راهکار ها به بهبود موارد زیر کمک می کنند: افزایش قدرت و استقامت عضلانی

حفظ دامنه حرکتی نرمال در مفاصل ROM

حفظ طول نرمال عضلات و جلوگیری از دفورمیتی و کانترکچرها

مدیریت خستگی و ذخیره انرژی در بیمار

بهبود تعادل و gait therapy در بیمار

تجویز اسپیلنت و استفاده از وسایل کمک حرکتی مانند واکر ، عصا

افزایش توانمندی بیمار و استقلال در انجام فعالیت های روزمره

تجویز آتل برای دست و پا جهت جلوگیری از کوتاهی و دفورمیتی

پوزیشن دهی صحیح برای پیشگیری از خستگی  و حفظ پوسچر صحیح بدن

بازیابی دامنه حرکتی

بازیابی الگوی حرکتی طبیعی

جلوگیری از کوتاهی عضلات

باز آموزی حسی 

جلوگیری از زخم های فشاری با جابجایی بیمار در زمان های مشخص

حمایت و آموزش فرد و خانواده بیمار

مرکز کاردرمانی امید نجف آباد با ارایه تمرینات کاردرمانی با اهداف کوتاه مدت و بلند مدت با انجام تکنیک ها و استراتژی های درمانی به درمان گیلن باره و رفع عوارض ناشی از آن کمک شایانی می کند.